فناوری با سرعتی خیره کننده در حال پیشرفت است و یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین دستاوردهای آن که امروزه بسیار گسترده شده و بسیاری از کاربران از آن به عنوان یک ابزار برای بهبود کارهای خود استفاده می کنند، هوش مصنوعی است.
هوش مصنوعی واژه ای است که در سال های اخیر به یکی از پرکاربردترین اصطلاحات در حوزه علم و فناوری تبدیل شده است. از دستیارهای صوتی گوشی های هوشمند، خودروهای خودران، سامانه های تشخیص چهره همه و همه نمونه هایی پررنگ از حضور هوش مصنوعی در زندگی روزمره ماست.

اما هوش مصنوعی چیست؟ چه کاربردی دارد؟ چگونه کار می کند؟ آینده به چه سمتی خواهد رفت؟ در این مقاله تلاش داریم به این پرسش ها پاسخ دهیم و نگاهی دقیق تر به مفهوم، تاریخچه و همینطور انواع ابزارهای هوش مصنوعی بپردازیم.

هوش مصنوعی چیست؟ 

احتمالاً تا حالا اسم هوش مصنوعی (AI) را شنیده‌ باشید. از چت‌بات‌هایی که جواب سؤال‌ هایمان را می‌دهند گرفته تا ماشین‌ هایی که خودشان رانندگی می‌کنند، همه به واسطه هوش مصنوعی کار می‌کنند. اما هوش مصنوعی چیست و چطور کار می‌کند؟ توی این مقاله، قراره خیلی ساده و خودمونی این موضوع رو بررسی کنیم.

به زبان ساده، هوش مصنوعی یعنی وقتی کامپیوترها یاد می‌گیرند که مثل انسان فکر کنند و تصمیم بگیرند. یعنی به‌جای اینکه فقط طبق دستورات از قبل تعیین‌ شده کار کنند، می‌توانند اطلاعات جدید را پردازش کرده و خودشان راه‌حلی برای مسائل پیدا کنند.

خیلی ساده تر و عامیانه تر بخواهیم توضیح بدهیم؛ هوش مصنوعی یعنی وقتی کامپیوترها و ماشین ها بتوانند کارهایی را که قبلا فکر می کردیم فقط انسان ها توانایی انجام آن را دارند مثل فکر کردن، تصمیم گرفتن یا حتی صحبت کردن را انجام دهند.

یک مثال ساده: تصور کن که یک ربات بتواند عکس یک سگ را ببیند و تشخیص بدهد که این واقعاً یک سگه، نه یه گربه! یا مثلا وقتی گوشی شما به راحتی تشخیص می دهد که شما درباره چه چیزی صحبت می کنید، یا وقتی سایت به شما پیشنهاد خرید می دهد، این همون چیزی است که هوش مصنوعی به آن قدرت میدهد.

هوش مصنوعی چطور کار می‌کند؟

برای اینکه هوش مصنوعی بتواند کار کند، به سه بخش اصلی نیاز دارد:

1. داده‌ها (Data): داده ها برای کامپیوتر مثل غذا برای مغز هستند! هرچقدر داده‌های بیشتری داشته باشد، بهتر یاد میگیرد و خروجی بهتری خواهد داشت. مثلا برای اینکه هوش مصنوعی گربه را تشخیص دهد باید عکس هزاران گربه را دیده باشد.
2. الگوریتم‌ها (Algorithms): سری فرمول و روش ها که به کامپیوتر می گوید چطور از داده‌ها استفاده کند. هوش مصنوعی با استفاده از این الگوریتم ها، الگوهای داخل داده ها را پیدا می کنند. به این بخش یادگیری ماشین نیز می گویند.
3. قدرت پردازش (Computing Power): کامپیوترهای قوی که بتوانند این داده‌ها را تحلیل کنند و نتایج جدید تولید کنند.

مثلاً وقتی توی گوشی هوشمند خودتون تایپ می‌کنید و گوشی کلمه بعدی را حدس می‌زند، گوشی شما دارد از یک نوع هوش مصنوعی استفاده می‌کند که بر اساس الگوریتم‌های خاصی یاد گرفتد چطور کلمات را پیش‌بینی کند.

یا یک مثال  دیگر؛ فرض کن داری به دوستت یاد میدی که فرق پرتقال و نارنگی را بفهمد. دائم پرتقال و نارنگی را نشون میدی، توضیح میدی که پرتقال بزرگ‌تره، پوستش سخت‌تره.
دوستت هی تمرین می‌کند، اشتباه می‌کند، دوباره یاد میگیرد، تا آخر سر خودش بتواند تشخیص بدهد.
هوش مصنوعی هم دقیقاً همینطوره!

کاربردهای جالب هوش مصنوعی

هوش مصنوعی تقریباً در همه جا استفاده می شود و هر روز هم بیشتر از قبل رشد میکند. چند نمونه از کاربردهای جالبش رو در ادامه بررسی می کنم:

• دستیارهای هوشمند: مثل Siri، Alexa و Google Assistant که دستورات ما رو می‌فهمند و اجرا می‌کنند.
• خودروهای خودران: شرکت‌هایی مثل تسلا ماشین‌هایی ساخته‌اند که خودشون رانندگی می‌کنند!
• پزشکی و تشخیص بیماری: هوش مصنوعی میتواند بیماری‌ها را در مراحل اولیه تشخیص دهد و حتی پیشنهاد درمانی دهد.
• فیلترهای اینستاگرام و دوربین گوشی: وقتی از یک فیلتر برای عکس گرفتن استفاده می کنید، هوش مصنوعی تشخیص می‌دهد که اعضای صورت شما کجاست!
• ترجمه خودکار: ابزارهایی مثل Google Translate از AI استفاده می‌کنند تا زبان‌های مختلف را به هم تبدیل کنند.

مزایا و معایب هوش مصنوعی

هیچ چیزی بی‌ نقص نیست! هوش مصنوعی هم مزایا و معایب خودش رو دارد. در ادامه برخی از این ها را به طور خلاصه بیان می کنم:

• مزایا:
  کارها را سریع‌ تر و دقیق‌ تر انجام میدهد.
  هزینه‌ های کسب‌ و کارها را کاهش میدهد.
  می‌تواند در موقعیت‌ های خطرناک (مثل بررسی معادن یا فضا) استفاده شود.
• معایب:
  ممکن است بعضی شغل‌ ها را از بین ببرد، چون ربات‌ ها کارها را بهتر انجام میدهند.
  تصمیم‌ گیری‌ هاش همیشه درست نیست و ممکنه خطا داشته باشه.
  در صورت استفاده نادرست، ممکنه حریم خصوصی افراد به خطر بیفتد.

آینده‌ی هوش مصنوعی چطوره؟

هوش مصنوعی هر روز دارد باهوش‌تر و قوی‌تر می شود. احتمالاً در آینده نزدیک، شاهد ربات‌ هایی خواهیم بود که کاملاً مثل انسان‌ ها رفتار می‌کنند! همچنین، بسیاری از کارهایی که الان ما انجام میدهیم، ممکن است به هوش مصنوعی سپرده شوند.

از طرفی، محقق‌ ها هم دارند کار می‌کنند تا هوش مصنوعی را ایمن‌تر و عادلانه‌تر کنند، تا هیچ خطری برای انسان‌ها نداشته باشد.

ابزارهای هوش مصنوعی

در کل هوش مصنوعی را می توان از چند دیدگاه دسته بندی کرد و رایج ترین دسته بندی ها به این صورت می باشد:

• بر اساس توانایی و سطح هوش
• بر اساس عملکرد و روش کار

ابزارهای هوش مصنوعی نیز بر اساس همین دسته بندی می شوند و هر کدام کارایی و کاربرد خاص خود را دارند. از هوش مصنوعی در حیطه های مختلف می توان استفاده کرد برای مثال:

• مدل های زبانی مانند chatgpt، grmini  و …
• هوش مصنوعی برای تولید تصویر مانند MidJourney، DALL·E و …
• هوش مصنوعی برای تولید ویدیو مانند Runway ML، Synthesia و …
• هوش مصنوعی برای ویرایش و طراحی مانند Canva، Let’s Enhance و …
• ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید محتوا و متن مانند Copy.ai، Jasper AI و …
• هوش مصنوعی هایی برای برنامه نویسی توسعه نرم افزار مانند GitHub Copilot

نگاهی اجمالی به هوش مصنوعی های مختلف انداختیم اما در ادامه فقط به بررسی ابزارهای مهم که امروزه کاربرد بیشتری را در زندگی ما دارند بررسی می کنیم.

هوش مصنوعی در برنامه نویسی

هوش مصنوعی در برنامه‌نویسی یعنی استفاده از الگوریتم‌های هوشمند (مثل یادگیری ماشین، مدل‌های زبانی و…) برای نوشتن، اصلاح، پیشنهاد دادن یا بهینه‌سازی کد می باشد، به زبان ساده تر هوش مصنوعی مثل یک همکار باهوش کنار دست برنامه‌ نویسی است که سریع‌ تر و بهتر کد می‌ زند یا کمک می‌کند.

هوش مصنوعی ChatGPT

هوش مصنوعی ChatGPT یک مدل تولید متن است که توسط شرکت OpenAI طراحی و ساخته شده است. اولین نسخه ChatGPT در سال 2018 معرفی شد.

GPT مخفف Generative Pre-trained Transformer به معنی ترنسفورمر مولد از پیش اموزش دیده است.

به زبان ساده ChatGPT یک مغز دیجیتال بزرگ است.

ChatGPT چطور کار می کند؟ ChatGPT می تواند:

• محتوا را بنویسد.
• به سوالات شما پاسخ دهد.
• مکالمه طبیعی انجام دهد.
• متن را خلاصه یا بازنویسی کند.
• برنامه نویسی انجام دهد.
• داستان یا حتی شعر بسازد.

ChatGPT چطوری همه این کارها را انجام میدهد؟ ChatGPT با خواندن حجم وسیعی از کتاب ها، مقاله ها و وب سایت ها آموزش دیده است. اصل کارش این است که با توجه به کلمات قبلی بتواند حدس بزند که کلمات بعدی چیست، تا یک متن منطقی بسازد.

ChatGPT با سوال یا دستوری که می دهید شروع به ایجاد پاسخ می کند و طوری طراحی شده است تا بتواند یک مکالمه طبیعی و روان داشته باشد.

ChatGPT را می توان در آموزش، کسب و کار، برنامه نویسی، دیجیتال مارکتینگ، سئو، تولید محتوا، سرگرمی، مشاوره و … استفاده کرد.

هوش مصنوعی Gemini

Gemini خانواده ای از مدل های هوش مصنوعی پیشرفته است که توسط شرکت Google DeepMind  ساخته شده است. Gemini در دسامبر 2023 معرفی شد. این مدل با امکانات و قدرت بیشتری نسبت به مدل های قبلی این شرکت مانند  PaLM می باشد.

Gemini یک مدل چند منظوره است به این صورت که می تواند:

• متن را تحلیل و تولید کند.
• تصویر و ویدئو را تحلیل کند.
• صدا و گفتار را پردازش کند.
• کدنویسی پیشرفته انجام دهد.
• مانند دستیارهای هوشمند عمل کند.

هوش مصنوعی Gemini با ابزارهای مختلف گوگل مانند Google, Gmail, Android ادغام شده است تا تجربه کاربری هوشمندتری را بسازد.

Gemini می تواند استدلال کند، مسئله حل کند و ارتباط بین داده های مختلف را بفهمد.

از هوش مصنوعی Gemini می توان در جستجوی هوشمند، به عنوان دستیار شخصی، تولید محتوا و گفتگوی چندزبانه استفاده کرد. باید بدانید که این مدل هم می تواند گاهی اشتباه کند یا اطلاعات قدیمی را ارائه دهد.

هوش مصنوعی Perplexity

هوش مصنوعی Perplexity یک موتور جستوی هوشمند مبنی بر هوش مصنوعی است که ترکیبی از قدرت جستجوی وب و مدل های زبانی پیشرفته مثل GPT را ارائه می دهد. اولین بار در سال 2022 توسط تیمی از مهندسان سابق گوگل، متا و OpenAI این پروژه راه اندازی شد.

به زبان ساده تر Perplexity مستقیم به سوالات کاربران پاسخ می دهد، خلاصه های دقیق ارائه می دهد و برای پاسخ هایی که می دهد منابع معتبر هم ارائه می دهد.

وقتی سوال می پرسید Perplexity وب را جستجو می کند، اطلاعات به روز را جمع آوری می کند و در نهایت توضیحات را ارائه می دهد، علاوه بر این در ادامه هر موضوع می توانید سوالات مرتبط بپرسید تا بحث را ادامه دهید و یا حتی عمیق تر شوید.

از هوش مصنوعی Perplexity می توان برای جستجوهای علمی و تحقیقاتی، تحلیل اخبار و اطلاعات و مقایسه محصول و تحلیل بازار استفاده کرد.

نکته جالب اینکه Perplexity مانند یک ترکیب از Google و ChatGPT عمل می کند به این صورت که هم اطلاعات جدید می دهد و هم با شما گفتگو می کند.

هوش مصنوعی DeepSeek

هوش مصنوعی DeepSeek یک پروژه پیشرفته هوش مصنوعی است که تمرکز اصلی آن بر تولید مدل های زبانی قدرتمند و متن باز برای تولید محتوا، پردازش زبان طبیعی و همینطور کاربردهای تحقیقاتی است.

شروع این پروژه توسط تیمی از توسعه دهندگان استارتاپ چینی با همین نام انجام شد و در نهایت در سال 2023 معرفی شد.

DeepSeek در اصل یک مدل جایگزین برای مدل های بزرگ مانند GPT شناخته می شود. مدل های DeepSeek  برای سرعت بالا و هزینه کمتر نسبت به مدل های مشابه بهینه شده است.

از هوش مصنوعی DeepSeek  می توان برای تولید محتوا، برنامه نویسی، تحقیق و توسعه، ترجمه و دستیارهای مجازی استفاده کرد.

هوش مصنوعی QWEN

هوش مصنوعی Qwen یک مدل زبان محور است که در سال 2023 توسط شرکت علی بابا توسعه داده شد. این مدل پیشرفته ترین مدل های زبانی چینی و چندزبانه در سطح جهانی است. این زبان در دسته مدل های متن باز است.

Qwen به معنای پاسخ دهنده به هزارن سوال تعبیر می شود و کاربردی از تولید متن و خلاصه سازی گرفته تا برنامه نویسی و ترجمه دارد.

Alibaba نسخه های مختلفی از Qwen را برای توسعه دهندگان منتشر کرده است. برخی از کاربردهای Qwen عبارتند از:

• پشتیبانی مشتری و چت بات ها
• ابزارهای تولید محتوا و خلاصه سازی
• تحلیل زبان طبیعی
• دستیار هوشمند شخصی

از Qwen می توان برای موارد زیر استفاده کرد:

• تولید متن
• نوشتن کد
• ترجمه متن
• تحلیل داده

نسبت به مدل‌های غربی مثل ChatGPT یا Gemini ممکنه در زبان انگلیسی کمی ضعیف‌تر باشد و برای کاربران خارج از چین، برخی ابزارهای مرتبط ممکن است در دسترس نباشد.

هوش مصنوعی در حسابداری

هوش مصنوعی در حسابداری، این کسب و کار سنتی را متحول می‌کند. کارهایی که قبلاً ساعت‌ ها وقت می‌برد، الان با هوش مصنوعی در چند ثانیه انجام می‌ شوند.
فواید اصلی هوش مصنوعی در حسابداری:

• کاهش خطاهای انسانی
• پردازش سریع اطلاعات مال
•  کشف تقلب و اشتباهات
• پیش‌بینی و تحلیل مالی هوشمند
• کاهش زمان گزارش‌گیری و مستندسازی

هوش مصنوعی‌هایی که در حسابداری استفاده می‌شن

هوش مصنوعی QuickBooks

هوش مصنوعی QuickBooks یک نرم‌افزار حسابداری هوشمند و ابری است که توسط شرکت Intuit ساخته شده است. این نرم‌افزار مخصوص کسب‌ و کارهای کوچک و متوسط می باشد.

با کمک این هوش مصنوعی، کارهای مالی و حسابداری را می توان سریع‌ تر، دقیق‌ تر و خودکارتر انجام داد.

• ثبت و طبقه‌بندی خودکار فاکتورها
• پیشنهادات مالی برای کسب‌وکارهای کوچک

هوش مصنوعی Xero

هوش مصنوعی Xero یک نرم‌افزار حسابداری ابری است که برای کسب‌ و کارهای کوچک و متوسط طراحی شده و در نیوزیلند توسعه پیدا کرد است. Xero با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، کارهای مالی و حسابداری را سریع‌ تر، دقیق‌ تر و کاملاً خودکار انجام می‌دهد.

• نرم‌افزار حسابداری ابری با ابزارهای خودکارسازی امور مالی
• دارای سیستم پردازش خودکار فاکتورها و تطبیق بانکی
• قابلیت پیش‌بینی نقدینگی

هوش مصنوعی Sage Intacct

هوش مصنوعی Sage Intacct یک نرم‌افزار حسابداری و مدیریت مالی ابری است که مخصوص کسب‌ و کارهای میان‌ رده تا بزرگ طراحی شده است. این سیستم توسط شرکت Sage توسعه پیدا کرده و به‌ خاطر استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده پیشرفته در فرآیندهای مالی، بسیار قدرتمند و دقیق شناخته می شود.

• پلتفرم حسابداری هوشمند با قابلیت گزارش‌گیری بلادرنگ
• تحلیل‌گرهای مبتنی بر AI برای پیشنهاد بودجه، روند درآمدی و…

 هوش مصنوعی Zoho Books

هوش مصنوعی Zoho Books یکی از محصولات شرکت Zoho هست که به عنوان یک نرم‌افزار حسابداری ابری طراحی شده است. این پلتفرم مخصوص کسب‌ و کارهای کوچک تا متوسط طراحی شده و از این هوش مصنوعی استفاده می‌کنند تا امور مالی، فاکتورها، مالیات، بانک و گزارشات حسابداری را خودکار و هوشمند کند.

• مدیریت هوشمند فاکتورها، مالیات‌ها، و حقوق و دستمزد
• کمک به تصمیم‌گیری مالی با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین

هوش مصنوعی OneUp

هوش مصنوعی OneUp یک نرم‌افزار حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی است که برای کسب‌ و کارهای کوچک و متوسط طراحی شده است. این ابزار تمرکز زیادی روی خودکارسازی امور حسابداری، فاکتورها، انبارداری و CRM دارد و با هوش مصنوعی، فرایندهای مالی را ساده و هوشمند می‌کند.

• نرم‌افزار خودکار حسابداری برای کسب‌ و کارهای کوچک
• پردازش خودکار معاملات بانکی و طبقه‌ بندی آن‌ها با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در معماری

هوش مصنوعی در معماری به معنی استفاده از الگوریتم‌ ها و سیستم‌ های هوشمند برای طراحی، تجزیه‌ و تحلیل، بهینه‌ سازی و اجرای پروژه‌ های ساختمانی می باشد. هوش مصنوعی به معمارها کمک می‌ کند سریع‌ تر طراحی کنند، خطاها را کاهش دهند، و طرح‌ های خلاقانه‌ تری بسازند.

ابزارهای هوش مصنوعی در معماری

ابزار / نرم‌افزار	کاربرد اصلی	توضیح
Spacemaker AI	طراحی سایت و تحلیل محیطی	طراحی ساختمان‌ ها با تحلیل نور، صدا، تهویه، تراکم جمعیت و دید اطراف
Autodesk Revit + Dynamo + AI Plugins	مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)	ترکیب Revit با پلاگین‌ های هوش مصنوعی برای طراحی و تحلیل پیشرفته
Hypar	طراحی معماری خودکار	سیستم طراحی مولد با استفاده از اسکریپت‌ های هوشمند برای ایجاد اجزای معماری
TestFit	طراحی سریع پلان اولیه	ساخت خودکار پلان‌ های ساختمانی با توجه به محدودیت‌ های زمین، بودجه و متراژ
CityFormLab (MIT)	تحلیل شهری با داده‌ های هوشمند	بررسی فرم شهر، تراکم، حرکت جمعیت و نور خورشید با داده‌ های بزرگ و AI
Archistar	تحلیل طراحی شهری و املاک	تحلیل سریع پتانسیل زمین و طراحی سازه با قوانین شهری به کمک AI
Deep Generative Design (Autodesk)	طراحی مولد با الگوریتم‌ های یادگیری ماشین	تولید صدها گزینه طراحی بر اساس هدف پروژه (مثلاً نور بیشتر یا تهویه بهتر)
Maket.ai	طراحی مفهومی با کمک AI	خلق سریع طرح‌های اولیه معماری فقط با وارد کردن داده‌های ساده (ابعاد، مکان و…)
Veras by EvolveLAB	رندرینگ مبتنی بر AI	ایجاد رندرهای سریع و هنری از مدل‌ های طراحی‌ شده در Revit یا SketchUp با کمک هوش مصنوعی
LookX AI	طراحی خلاقانه با سبک دلخواه	استفاده از هوش مصنوعی برای تولید طرح‌ های الهام‌ بخش و کانسپت‌ های معمارانه بر اساس سبک انتخابی شما

ابزارهای جانبی برای تصویر سازی

ابزار	کاربرد
Midjourney / DALL·E / Stable Diffusion	ساخت کانسپت‌ها و تصویرسازی سریع طراحی‌ها
Lumion AI Features	بهبود کیفیت صحنه و انیمیشن‌های معماری با ویژگی‌های هوشمند
Adobe Firefly	تولید بافت، متریال و افکت‌های گرافیکی برای طرح‌ها

آموزش هوش مصنوعی

ابزارهای هوش مصنوعی به ما کمک می کنند تا راحت تر مدل های هوشمند بسازیم، داده ها را تحلیل کنیم و حتی بدون نیاز به کدنویسی های پیچیده پروژه هامون را مدیریت کنیم.

هوشیاد به پشتوانه اساتید حرفه ای و متخصص خود می تواند به شما در این مسیر کمک کند شما می توانید با استفاده از فیلم های آموزش هوش مصنوعی هوشیاد را شخصی سازی کنید و برای حیطه کاری خود از آن ها به درستی استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

هوش مصنوعی دنیای ما را تغییر داد است و هنوز هم در حال پیشرفت است. این فناوری فرصت‌ های زیادی ایجاد می‌کند، اما چالش‌هایی هم دارد. مهم‌ترین چیز این است که یاد بگیریم چطور از اون به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم تا آینده‌ ای بهتر بسازیم.

در حال حاضر میتوان از هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار در حرفه شغلی یا زندگی روزمره استفاده کرد. دانش هوش مصنوعی یک امریست ضروری که برای پیشرفت در حوزه کاری خودمان باید بدانیم.